8 wytycznych postępowania, jak komunikować się z dzieckiem niemówiącym po polsku
Codziennie do Polski pzyjeżdżają uchodźcy z Ukrainy. Bardzo istotne jest szybkie włączenie i dostosowanie, zarówno dzieci, jak i dorosłych, do funkcjonowania w polskich realiach. Komunikacja to podstawowe prawo człowieka. Jest to też bardzo ważna potrzeba, a świadomość, że można się porozumieć daje wiele satysfakcji i poczucie przynależności. Warto o tym pamiętać nawiązując relację z dziećmi, które nie mówią w języku polskim.
Poniżej podajemy kilka praktycznych wskazówek, które mogą pomóc w pierwszych dniach adaptacji dzieci z Ukrainy w placówce oświatowej.
- Komunikacja to nie tylko mowa. Istnieje wiele możliwości porozumiewania się z drugim człowiekiem. Gesty, spojrzenia, kontakt wzrokowy i mowa ciała mogą być źródłem informacji o drugiej osobie i o jej stanie.
- Bycie rozumianym zmniejsza stres, minimalizuje napięcia i lęki, co znacząco wpływa na sytuację psychiczną człowieka. Im szybciej zaczniemy szukać możliwości skomunikowania się z dziećmi pochodzącymi z Ukrainy, tym łatwiej będą się one w stanie poczuć przy nas zaakceptowane, rozumiane i bezpieczne.
- Relacje buduje się powoli, tym bardziej w tak trudnym położeniu w jakim są dzieci, z którymi przyjdzie nam się spotkać. Nie narzucajmy się. Każde dziecko potrzebuje czasu i przestrzeni, by się otworzyć i zaufać nieznanej osobie. Początkowe trudności komunikacyjne mogą być nie tylko efektem bariery językowej, ale również skutkiem stresu i szoku wynikającego z zaistniałej sytuacji.
-
Warto stwarzać okazje do komunikowania się. Obrazki, gesty, podawanie dziecku konkretnych przedmiotów, których może potrzebować, jest dobrym początkiem nawiązania kontaktu. Warto zacząć od najprostszych zabaw relacyjnych, senso-motorycznych, wspólnych zabaw tanecznych. Dajmy się poprowadzić dzieciom w zabawie.
- Pomostem do komunikacji może być również poszukiwanie motywacji, czyli wszystkiego, co dzieci lubią i na czym skupiają uwagę. Sprawdzajmy, czym dzieci chcą się bawić, jakie wybierają książki i co najchętniej robią wtedy, kiedy nie narzucamy im swoich propozycji.
- Nie zakładajmy, że dzieci z Ukrainy od razu będą uczyły się języka polskiego. Najpierw spróbujmy się z nimi skomunikować i zapewnić im poczucie bezpieczeństwa. Nauka polskiego jest sprawą drugorzędną.
- Coraz więcej osób, firm i platform oferuje pomoce edukacyjne, kolorowanki czy książki dla dzieci w języku ukraińskim do pobrania za darmo. Korzystajmy z tego, co już jest.
- Na koniec zachęcamy do rozważenia alternatywnych dróg komunikacji: baza darmowych znaków graficznych do pobrania: arasaac.org czy darmowa aplikacja mobilna LetMeTalk (https://letmetalk.pl.aptoide.com/app), to rodzaje komunikacji obrazkowej, które mogą być nieocenionym źródłem wsparcia, szczególnie na początku.
